55 jaar geleden, op 6 en 7 september 1955, werd er in Turkije een pogrom gehouden tegen alles wat Grieks was (tot kerkhoven toe). Het is een treurige bladzijde in de geschiedenis van zowel Turkije als Griekenland, waar ik het hier al eens even kort heb over gehad.
Na de bevolkingsuitwisseling van 1922, bij het uit elkaar vallen van het Ottomaanse Rijk, bleven toch nog een heel aantal Grieken in Turkije. De relatie tussen Turken en Grieken was echter wel erg gespannen.
Begin september 1955 meldden de Turkse media dat er een bom was geplaatst aan het geboortehuis van Kemal Ataturk (die was geboren in Thessaloniki – en het huis staat er nog steeds). Er werd ook bij gezegd dat Grieken de bom hadden geplaatst. Als reactie kwam er in Istanbul en langs de kust van Klein-Azië een pogrom op gang tegen de Grieken, maar ook andere minderheden werden in het vizier genomen. Er werden een heel aantal ongeletterde Turken vanuit het achtergestelde binnenland naar het westen van het land gebracht om alles kort en klein te slaan.
De actie was georchestreerd en was zeker geen spontane uitbarsting van ethnisch geweld. Er was inderdaad een bom geplaatst aan het geboortehuis van Kemal, maar niet door Grieken, maar wel door een ambtenaar van het Turkse consulaat. “Waarom deed die zoiets”, denkt u misschien.
De kwestie moet worden gezien met de kwestie van Cypus in het achterhoofd. In 1954 had Griekenland bij de Verenigde Naties aangedrongen op onafhankelijkheid voor het eiland, dat toen nog een Britse kolonie was. Dat was niet naar de zin van de Britten, die toen een vuile rol begonnen te spelen en probeerden Turken en Grieken tegen elkaar op te zetten. De Britse ambassadeur in Griekenland zei zelfs in een toespraak in 1954 dat het niet erg zou zijn mocht er iets gebeuren met het geboortehuis van Kemal.
De gevolgen zijn de geschiedenis in gegaan als de “Septemvriana” – gebeurtenissen die niet worden vergeten hier in Griekenland.
Maar ook in Turkije niet. Vanochtend werd er namelijk aangekondigd dat een aantal Turkse organisaties zullen opstappen vanaf het Taksim-plein in Istanbul (waar destijds de pogrom is begonnen) om te protesteren en duidelijk te maken dat de actie tegen de minderheden een vergissing was. Ja, dergelijke stemmen zijn zeker ook te horen in Turkije, hoewel daar weinig aandacht wordt aan besteed.
Ik sta een beetje weigerachtig om hier links naar verder bronnen te vermelden, want het is bijzonder moeilijk om de objectieve waarheid terug te vinden.
weet je nog op de film Politiki kouzina. papous ging niet weg, maar de politie fluisterde wat aan de oren van Ieroklis. dat hij mocht blijven als hij de turkse nationaliteit wou nemen. en later vertelde hij hoe erg vond dat even twijfelde daar aan en niet direct nee zei.
Inderdaad @Tzimi, die scene is ook blijven hangen.
Dat is inderdaad een sobere verwijzing naar de Septemvriana en de film laat zien hoe moeilijk het is voor de Grieken om zich nadien in Griekenland zelf aan te passen.
dat laaste over de objectieve waarheid is niet moeilijk als je het hebt ondervonden.
kijk en dat verdere leven in griekenland was nog erger. ik heb het gezegt ,de grieken waren niet welkom,maar ze zijn gebleven en hebben ze griekenland veel moois gegeven. in de nuziek in de keuken in de geest. er waren rijke mensen en ik bedoel niet aleen in geld. als je op wiki
ΣεπτεμβÏιανα toets vind je veel info. ook in het engels.
Ieroklis had de keuze. mijn voorouders niet. die waren in 22 al weg.
Ik worstel al jaaren met de wens naar de zwarte zee en naar de ander kant ,Adana een keer te gaan. tot nu toe heb ik istanbul en Izmir gezien. wie weet ooit een keer.
want ik geloof aan dat grieken en turken samen moet uitkomen.
να παιξουμε εννα ωÏαιο Ï„Ïαγουδακι;;
http://www.youtube.com/watch?v=XCv4t-cP5v0&feature=related
@Bruno: da’s niet zo vreemd, omdat de Klein-Aziatische “Grieken” even weinig met het huidige Griekenland te maken hadden, als de Zuid-Afrikaanse “Boeren” met Nederland [of Frankrijk]. Ze zijn afstammelingen van de oorspronkelijke Griekstalige, Romeinse bevolking. Het Grieks-orthodox patriarchaat heet in het Turks niet toevallig “Rum Patrikhanesi” ipv “Yunan Patrikhanesi”.
zit wel wat in,omdat Konstantinopolis het nieuw Rome was. maar voor de Turken zijn de grieken Yunan,uit Ionia dus afkomstig.
Griekstalige romeinse bevolking?? Byzas is uit Megara vetrokken en heeft daar Byzantion gesticht en niet verovert van de Romeinen,toch.
Konstantinopel van de stad van Konstantinos – een Romeinse keizer.
Er werd Grieks gesproken, omdat zoiets “sjieker” was – je kon pas laten zien hoe beschaafd je was als je Grieks sprak.
Maar dit was niet noodzakelijk het Grieks dat elder werd gesproken.
Konstaninopel was dus een Romeinse stad en de inwoners werden “Rom” genoemd – zie ook Romiosini.
Het klinkt een beetje verwarrend dat Griekssprekenden Romeinen werden genoemd, maar het ging voornamelijk om hun cultuur en niet zozeer om hun taal.
John Julius Norwich heeft er een mooi boekje over geschreven – zie ook hier: http://btersago.com/blog/?p=2577
zo als je zegt ,er is een group in Turkije dat daar mee bezig houdt, vorige jaar dacht ik is de film autumn pain te zien geweest. de story van een griekse vrouw met een Turkse man in die tijd. de film is te zien op youtube met engelse ondertiteling
http://europenews.dk/en/node/20075
Overigens is dit een mooie link, vind ik:
http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-559132
en bedankt dat je daar over ben gaan schrijven.
zulke gebeurtenissen worden niet zo maar gesproken in gr. de relatie hangt van een dunne draad. vergeet niet de slachting op de Smyrna haven was maar een ongelukje door de drukte van de velen grieken dat weg gingen naar griekenland ,volgens de nieuw geschiedenis boek van
Maria Repousi ,voor de 6de jaar van de basis school.
@Tzimis: “Yunan” wordt gebruikt voor Grieken uit Griekenland (“Yunanistan”). Doordat het (Oost-)Romeinse Rijk gaandeweg christelijk werd, en na het einde van het Latijnstalige West-Romeinse Rijk, overwegend Griekstalig, werd het woord “Romein” synoniem voor christen en/of Griekstalige (Pontiërs spreken “Romeïka/Rumça”). Dat gold zowel voor de Arabieren als de Turken.
Pas toen er in 1821 een onafhankelijk Griekenland ontstond, werd er weer een onderscheid gemaakt tussen een inwoner van Griekenland en een Griekstalige en/of (orthodox) christen buiten die nieuwe staat.
“vergeet niet de slachting op de Smyrna haven was maar een ongelukje door de drukte van de velen grieken dat weg gingen naar griekenland ,volgens de nieuw geschiedenis boek van
Maria Repousi ,voor de 6de jaar van de basis school.”
Hoe bedoel je? Is het geschiedenis boek nu zo herschreven?
Duidelijk Bertinos.
Philipe ,google even op Ρεπουση ,επιστολη Μικη ΘεοδωÏακη,ΔÏαγωνα.
Doet me denken aan een citaat van de Turkse dichter, Nazim Hikmet uit ‘Thessaloniki, Stad van geesten’ (Mark Mazower):
“ik werd geboren in 1902
ik ging nooit meer terug naar mijn geboorteplaats
ik ga niet graag terug
sommige mensen weten alles van planten
sommige van vissen
ik heb weet van scheiding
—
(Nazim Hikmet, uit z’n autobiografie dat hij schreef in 1961 in Oost-Berlijn, vlak voor zijn dood en waarmee hij het verlies van de stad Thessaloniki bejammert.)â€
en mischien daarom schreef hij de gedicht ,waar de beste lied is ooit van gemaakt.
Angina Pectoris
User Rating:
10.0 /10
(5 votes)
– vote – 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Print friendly version
E-mail this poem to e friend
Send this poem as eCard
Add this poem to MyPoemList
If half my heart is here, doctor,
the other half is in China
with the army flowing
toward the Yellow River.
And, every morning, doctor,
every morning at sunrise my heart
is shot in Greece.
And every night,c doctor,
when the prisoners are asleep and the infirmary is deserted,
my heart stops at a run-down old house
in Istanbul.
And then after ten years
all i have to offer my poor people
is this apple in my hand, doctor,
one read apple:
my heart.
And that, doctor, that is the reason
for this angina pectoris–
not nicotine, prison, or arteriosclerosis.
I look at the night through the bars,
and despite the weight on my chest
my heart still beats with the most distant stars.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4592444